دوره 12، شماره 46 و 795 - ( 6-1404 )
جلد 12 شماره 46 و 795 صفحات 18-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Gholizade V, Saffari A, Ahmadabadi A, Karam A. Vulnerability assessment of Mashhad plain aquifer using the combination of DRASTIC and SI models. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2025; 12 (46 and 795) : 1
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3334-fa.html
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3334-fa.html
قلی زاده وجیهه، صفاری امیر، احمدآبادی علی، کرم امیر. ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان دشت مشهد با استفاده از تلفیق مدل های DRASTIC و SI. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. 1404; 12 (46 و 795) :1-18
وجیهه قلی زاده1 
، امیر صفاری2 ، علی احمدآبادی1 ، امیر کرم1
، امیر صفاری2 ، علی احمدآبادی1 ، امیر کرم1
1- دانشگاه خوارزمی
2- دانشگاه خوارزمی ،saffari@khu.ac.ir
2- دانشگاه خوارزمی ،
چکیده: (3953 مشاهده)
در حال حاضر آبخوان دشت مشهد به علت شرایط خاص خود و وجود واحدهای صنعتی و فعالیت‌های کشاورزی، شهرها و شهرک‌های متعدد از مناطق بحرانی و آسیب‌پذیر می باشد و هدف از این پژوهش، ارزیابی آسیب‌پذیری آبخوان دشت مشهد به جهت پایش کیفی و مدیریت منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از آلودگی‌های آتی آن هست. داده‌ها و لایه‌های اطلاعاتی موردنیاز جهت استفاده در مدل‌های DRASTIC و SI از شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی تهیه گردید. در مدل DRASTIC از هفت و در مدل SI از پنج پارامتر هیدروژئولوژیکی استفاده‌شد و پس از وزن دهی و رتبه‌بندی و تلفیق لایه‌ها در محیط نرم‌افزار ArcGIS، نقشه آسیب‌پذیری آبخوان دشت مشهد با تقسیم‌بندی به محدوده‌های با آسیب‌پذیری خیلی کم تا زیاد به دست آمد. نتایج حاصله از مدل DRASTIC نشان می‌دهد که محدوده مطالعاتی در چهار پهنه با آسیب‌پذیری خیلی کم (85/21%)، کم (09/32%)، متوسط تا کم (05/31%) و متوسط تا زیاد (59/14%) قرار می‌گیرد. همچنین براساس نتایج مدل SI محدوده مطالعاتی در پنج پهنه با آسیب‌پذیری خیلی کم (4/0%)، کم (63/24%)، متوسط تا کم (98/23%)، متوسط تا زیاد (71/18%) و زیاد (25/32%) قرار دارند. با مقایسه نتایج مدل‌ها به‌طورکلی میزان آسیب‌پذیری آبخوان از سمت جنوب شرق به شمال غرب افزایش می‌یابد. همچنین برای صحت سنجی نقشه‌های آسیب‌پذیری با شاخص کیفی TDS مقایسه گردید نتایج نشان داد هر دو مدل دقت بالایی در پهنه‌بندی آسیب‌پذیری آبخوان دشت مشهد دارند.
شماره‌ی مقاله: 1
فهرست منابع
1. آقارضی آشتیانی، مهرناز؛ سیده هدی رحمتی، یوسف خلج امیر حسینی، فرشید فریدونی و ورنر بالدرره، 1398. تعیین علل تغییر کیفیت آب زیرزمینی با روش های ایزوتوپی و شیمیایی در آبخوان شبستر – صوفیان. نشریه آب و فاضلاب. دوره 30: 3: 98-87.
2. احمدی، جعفر؛ لیلی آخوندی، هادی عباسی، عباس خاشعی سیوکی و مجتبی علیمددی،1392. تعیین آسیب پذیری آبخوان با استفاده از مدل دراستیک و اعمال آنالیز حساسیت تک پارامتری و حذف (مطالعه موردی: دشت سلفچگان-نی زار). نشریه پژوهش های حفاظت آب و خاک. جلد 20، شماره سوم، 27-1
3. اصغری مقدم، اصغر؛ مریم قره خانی، عطالله ندیری و مهدی گرد. 1396. ارزیابی آسیب پذیری ذاتی آبخوان دشت اردبیل با استفاده از روش های DRASTIC، SINTACS، SI. نشریه علمی-پژوهشی جغرافیا و برنامه ریزی، سال 21، شماره 61: 74-57
4. اکبری، مرتضی؛ محمدرضا جرگه و حمید مدنی سادات. 1388. بررسی افت سطح آب های زیرزمینی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیای (GIS) (مطالعه موردی: آبخوان دشت مشهد). پژوهش های حفاظت آب و خاک (علوم کشاورزی و منابع طبیعی)، 16(4): 63-78
5. امیراحمدی، ابوالقاسم؛ زکیه آب باریکی، مجید ابراهیمی. 1390. ارزیابی آسیب پذیری آبخوان دشت داورزن به روش دراستیک با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS). مطالعات جغرافیای مناطق خشک، 6: 66-51
6. جعفری؛ فاطمه صیادی و مجتبی خوش روش. 1398. بررسی آسیب پذیری آبخوان شهرستان بابل با کمک مدل دراستیک اصلاح شده و سامانه اطلاعات جغرافیایی. نشریه آب و خاک، 29(1):82-69
7. حسین زاده، منصوره؛ پیمان افراسیاب، عباس خاشعی سیوکی، یوسف رمضانی و معصومه دلبری. 1395. بررسی تأثیر کاربری اراضی بر آسیب پذیری آبخوان با استفاده از روش دراستیک و ANP (مطالعه موردی: دشت مشهد). چهارمین همایش ملی کاربرد فناوریهای نوین در علوم مهندسی دانشگاه تربت حیدریه
8. خدائی، کمال؛ علی اکبر شهسواری و بهروز اعتباری. 1385. ارزیابی آسیب پذیری آبخوان دشت جوین به روش های DRASTIC و GODS، زمین شناسی ایران. سال دوم. 4: 87-73
9. شکاری تپه، رضا، علیرضا پرویشی و مهدی قنبرزاده لک. 1400. مدلسازی و ارزیابی سیلاب در آبخوان با استفاده از کد MODFLOW (مطالعه موردی: آبخوان دشت سلماس). نشریه تحقیقات منابع آب ایران. سال هفدهم.3 :377-360.
10. فعال، فاطمه، حمیدرضا غفوری و سیدمحمد اشرفی. 1400. کاربرد تغذیه سطحی آبخوان در اصلاح روش GALDIT برای ارزیابی خطر پیشروی آب شور در آبخوان قم. نشریه آب و فاضلاب. دوره 32، 3: 112-94.
11. قنبریان، مجید و مژگان احمدی ندوشن. 1397. ارزیابی آسیب پذیری آبخوان دشت لردگان با استفاده از مدل های GODS، AVI و DRASTIC. فصلنامه پژوهش در بهداشت محیط. دوره 4، 4
12. لشگری پور، غلامرضا؛ محمد غفوری، زینب سویزی و زکیه پیوندی. 1384. افت سطح آب زیر زمینی و نشست زمین در دشت مشهد. نهمین همایش انجمن زمین شناسی ایران. تهران
13. مردان، حجت اله و بهمن یارقلی. 1399. پهنه بندی آسیب پذیری آبخوان دشت آبرفتی اردبیل با استفاده از تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل دراستیک. علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره 22، 6
14. ملکی، امجد؛ سجادباقری سیدشکری و سارا مطاعی. 1398. ارزیابی آسیب پذیری آبخوانهای کارستی دشت کرمانشاه و توده بیستون – پرآو با استفاده از مدل COP، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی. سال نوزدهم، 52: 154-129
15. نخستین روحی، مهسا؛ محمدحسین رضائی مقدم و توحید رحیم پور. 1396. پهنه بندی آسیب پذیری آب های زیرزمینی با استفاده از مدل DRASTIC و SI در محیط GIS (مطالعه موردی دشت عجب شیر). نشریه اکوهیدرولوژی. دوره 4، شماره 2: 599-587
16. نخعی، محمد؛ وهاب امیری و مهدی رحیمی شهر بابکی. 1392. ارزیابی آلودگی و آنالیز حساسیت آب زیرزمینی در آبخوان خاتون آباد با استفاده از مدل دراستیک مبتنی بر GIS نشریه زمین شناسی کاربردی پیشرفته، 3، 8: 10-1
17. یزدان پناهی، علی؛ خالد احمدالی، مهدی گل افشانی و اسماعیل حیدری علمدارلو. 1397. بررسی اثر کاربری اراضی بر تغییرات مکانی و زمانی کیفیت آب زیرزمینی (مطالعه موردی: دشت مشهد). نشریه علوم و مهندسی آبخیزداری ایران. شماره 43
18. Abu-Bakr, H. A. E. A. 2020. Groundwater vulnerability assessment in different types of aquifers. Agricultural Water Management, 240: 106275
19. Alizadeh, A. 2011. Principles of applied Hydrology. 33nd edition, Mashhad, Imam Reza University Press (In Persian)
20. Aller, L; Bennet, T., Lehr, J.H., Petty, R.J and Hackett, G. 1987. DRASTIC: A Standardized System for Evaluating Ground Water Pollution Potential Using Hydrogeologic Settings, EPA/600/2-87/035, U.S. Environmental Protection Agency. Ada, Oklahoma, PP: 19-25.
21. Aller, L. 1985. DRASTIC: a standardized system for evaluating ground water pollution potential using hydrogeologic settings. Robert S. Kerr Environmental Research Laboratory. Office of Research and Development. US Environmental Protection Agency
22. Almasri, M.N and Kaluarachchi, J.J. 2005. Modular neural networks to predict the nitrate distribution in ground water using the on- ground nitrogen loading and recharge data. Environmental Molelling& Software. 22: 851- 871
23. Almasri, M. 2008. Assessment of Intrinsic Vulnerability to Contamination for Gaza Coastal Aquifer. Palestine, Journal of Environmental Management. 88: 577-593
24. Aneesh T; DaNair; A. M, Prasad, K. R and Srinivas, R. 2022. Groundwater vulnerability assessment of an urban coastal phreatic aquifer in India using GIS-based DRASTIC model. Groundwater for Sustainable Development, 100810.
25. Babiker, I. S; Mohamed, M. A, Hiyama, T, and Kato, K. 2005. A GIS-based DRASTIC model for assessing aquifer vulnerability in Kakamigahara Heights, Gifu Prefecture, central Japan. Science of the Total Environment, 345(1-3): 127-140
26. Bordbar, M; Neshat, A and Javadi, S. 2019. A new hybrid framework for optimization and modification of groundwater vulnerability in coastal aquifer. Environmental Science and Pollution Research. 26(21): 21808-21827.
27. Bouwer, H. 1978. Groundwater Hydrology. McGraw-Hill Company. New York. 480
28. Brand, F.S and Jax, K. 2007. Focusing the Meaning(s) of Resilience: Resilience as a Descriptive Concept and a Boundary Object. Ecology and Society. 12, 23
29. Civita, M. 1994. Le carte della vulnerabilit'a degli acquiferi all'inquinamiento: Teoria e pratica [Contamination Vulnerability Mapping of the Aquifer: Theory and Practice]. Quaderni di Tecniche di Protezione Ambientale, Pitagora.
30. Folke, C. 2006. "Resilience: the emergence of a perspective for social-ecological systems analyses", Global Environmental Change, Vol.16, 3: 253-267.
31. Gallopín, Gilberto C. 2006.Linkages between vulnerability, resilience, and adaptive capacity, Global Environmental Change.16(16):293-303
32. Mohammadi, Z; Zare, M and Sharifzade, B. 2012. Delineation of groundwater salinization in a coastal aquifer, Bousheher, South of Iran. Environmental Earth Sciences. 67(5), 1473-1484
33. Niknam, R; Mohammadi, K. and Majd, Vahid. Johari. 2007. "Groundwater Vulnerability Evaluation of Tehran-Karaj Aquifer Using DRASTIC Method and Fuzzy Logic", Iran Water Resources Research. 2: 39-47
34. Ozler, M. H. 2003. Hydrochemistry and salt-water intrusion in the Van aquifer, east Turkey. Environmental Geology, 43(7), 759-775
35. Piscopo, G. 2001. Groundwater vulnerability map, explanatory notes, Castlereagh Catchment, NSW, Department of Land and Water Conservation, Australia.
36. Plymale CL and Angle MP. 2002. Groundwater Pollution Potential of Fulton County. Ohio. Ohio Department of Natural Resources Division of Water. Water Resources Section. Groundwater Pollution Potential, Report (45)
37. Pourmoghadas, H., 2002. A study of ground water quality in Lenjana township of Isfahan province. Journal of School of Public Health and Institute of Public Health Research, 4, 31-40. (In Persian)
38. Rahman, A. 2008. A GIS based DRASTIC model for assessing groundwater vulnerability in shallow aquifer in Aligarh. India. Applied geography. 28(1): 32-53
39. Ribeiro, L. 2000. SI: a new index of aquifer susceptibility to agricultural pollution. ERSHA/CVRM, Instituto Superior Técnico, Lisboa, Portugal
40. Samadi J. 2015. Assessment of Kashan Aquifer-Land Use Composite Vulnerability Impact on Groundwater Pollution Using DRASTIC Method and Degradation Model. IranWater Resources Research. 11(1): 13-21 (in Persian)
41. Stigter, T. Y; Ribeiro, L and Dill, A. M. M. 2006. Evaluation of an intrinsic and a specific vulnerability assessment method in comparison with groundwater salinisation and nitrate contamination levels in two agricultural regions in the south of Portugal. Hydrogeology journal. 14(1): 79-99.
42. Thapinta, A and P. Hudak. 2003. Use of geographic information systems for assessing groundwater pollution potential by pesticides in Central Thailand. Environmental International. 29: 87-93
43. Todd, P.K. 1980. Ground water, Hydrology. Kluwer Academic Publisher. 400p
44. Turner et al. 2003. A framework for vulnerability analysis in sustainability science, Proc. Nat. Acad. Sci, 100 (14): 8074-8079.
45. Voudouris. K; Nazakis. N, Polemio. M and Kareklas. K. 2010. Assessment of intrinsic vulnerability using the DRASTIC model and GIS in the Kiti aquifer. Cyprus. European Water. 30:13-24
46. Wen, X; Jun W and Jianhua Si. 2009. A GIS-based DRASTIC model for assessing shallow groundwater vulnerability in the Zhangye Basin. northwestern China. Environmental Geology. 57:1435-1442
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
