TY - JOUR T1 - Study of vulnerability of settlements in rural areas A comparative study of salvage towns and villages in the eastern part of Golestan province TT - بررسی آسیب‌پذیری سکونتگاه‌ها در نواحی روستایی مطالعه مقایسه ای شهر فراغی و روستاهای سیل‌زده شرق استان گلستان JF - jsaeh JO - jsaeh VL - 5 IS - 1 UR - http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-2740-fa.html Y1 - 2018 SP - 67 EP - 82 KW - Vulnerability KW - displacement KW - rural settlements KW - recreational city KW - Golestan province N2 - مخاطرات طبیعی در اغلب موارد، تلفات سنگین جانی و مالی بر سکونتگاه‌های انسانی وارد می‌سازد. زیرساخت‌های نامناسب، عدم توزیع عادلانه امکانات میان شهرها و روستاها، نابرابری‌های اجتماعی و اقتصادی، سبب روند رو به رشد آسیب‌پذیری سکونتگاهی کشور در برابر مخاطرات است. هدف از این پژوهش، بررسی آسیب‌پذیری سکونتگاه­های روستایی جابه‌جاشده شرق استان گلستان پس از سیل 1384 می‌باشد. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و داده‌های آن در دو بخش کتابخانه‌ای و میدانی جمع‌آوری ‌شده‌اند. جامعه آماری حاضر (1392 خانوار) مجموعه­ای از، ساکنان شهر فراغی و روستاییانی که به روستاهای چاتال، قپان علیا و سفلا بازگشته­اند می­باشد. از این میزان، با توجه به رابطه‌ی کوکران (سطح اطمینان 95 درصد و ضریب خطای 0.05) تعداد 301 خانوار به‌صورت تصادفی ساده برای تکمیل پرسشنامه انتخاب و درنهایت باوجود تلاش پژوهشگران، تنها تعداد 185 مورد از پرسشنامه­ها جمع­آوری شد. برای مقایسه آسیب‌پذیری در دو نمونه، از آزمون t نمونه‌های مستقل استفاده‌شده است. از آنجاکه بررسی میزان آسیب­پذیری کالبدی تنها با رویکردهای متداول، ممکن نبوده، پژوهش حاضر با استفاده از نرم­افزار GIS به پیش­بینی مناطقی که پس از رخداد مخاطرات­ به سبب حساسیت موجود به پهنه­های بحرانی تبدیل می شوند پرداخته است. بررسی‌ها نشان­دهنده­ی افزایش میزان آسیب‌پذیری شهر فراغی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و کاهش میزان آسیب‌پذیری کالبدی – محیطی آن نسبت به سه روستا می‌باشد. از آنجا که کاهش آسیب‌پذیری منوط به کاهش خسارات در تمامی ابعاد است؛ نتایج این پژوهش نشان می­دهد، بازسازی پس از سیل 1384 استان گلستان نه تنها در کاهش میزان آسیب‌پذیری شهر فراغی نسبت به سه روستای مورد بررسی، موفق نبوده بلکه بر روند رو به­ رشد آسیب­پذیری آن مؤثر بوده است. M3 10.29252/jsaeh.5.1.67 ER -