TY - JOUR T1 - Spatial analysis of the factors influencing households direct energy consumption and CO2 emission in Ardabil TT - تحلیل فضایی عوامل تاثیرگذار بر مصارف مستقیم انرژی و تولید CO2 خانوارها در شهر اردبیل JF - jsaeh JO - jsaeh VL - 8 IS - 4 UR - http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3124-fa.html Y1 - 2022 SP - 89 EP - 102 KW - Energy KW - CO2 KW - Household consumption KW - Spatial relation KW - Ardebil N2 - مصرف مستقیم سوخت و انرژی توسط خانوارها در تولید و انتشار CO2، سهم عمده ­ای دارد. به همین دلیل شناخت عوامل مرتبط با مصارف خانوار در راستای برنامه­ ریزی و اعمال مدیریت بر انتشار کربن بسیار اهمیت داشته و در این مقاله به این موضوع پرداخته شده است. محدوده مطالعاتی، شهر اردبیل و جامعه آماری خانوارهای ساکن این شهر بوده ­اند. میزان مصرف گاز شهری، برق و سوخت خودرو ملاک تعیین میزان انرژی مصرفی مستقیم خانوار بوده که داده­ های دو مورد نخست از روی قبوض مربوط به­دست آمده و دیگری به همراه سایر داده ها با پرسش از سرپرستان خانوارهای نمونه حاصل شده­اند. تعداد نمونه بر مبنای مدل کوکران 383 خانوار تعیین شده و توزیع نمونه به­ صورت تصادفی خوشه­ ای بوده است. همچنین از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده­ های پیمایشی استفاده شده است. ابتدا میزان مصرف انرژی هر خانوار نمونه بر حسب واحد مگاژول محاسبه و سپس با توجه به آن، میزان تولید CO2 هر خانوار از روی رقم انرژی، تعیین گردید. آنگاه با استفاده از قابلیت ­های سیستم اطلاعات جغرافیایی و ابزار درون­یابی کریجینگ، نقشه ­های توزیع فضایی تولید شده و به کمک نرم­افزار TerrSet Geospatial Monitoring and Modeling System نقشه­های رابطه فضایی ترسیم گردیدند. یافته­های تحقیق نشان دادندکه پهنه­ های با بالاترین مصرف انرژی و تولید CO2 به­ صورت پراکنده در جنوب و جنوب­ غربی شهر و پهنه­ های با کمترین مقدار، در شمال، شمال­ شرق و مرکز شهر قرار دارند. فراوانی خانوارهای با مصرف زیادتر انرژی و تولید بیشتر CO2 در مناطق دو و یک شهرداری و فراوانی خانوارهای با کمترین مقدار، در مناطق سه و چهار بیشتربوده است. به لحاظ رقم میانگین، مناطق دو و سه، رقمی بالاتر از رقم میانگین کل شهر و مناطق یک و پنج، رقمی کمتر از آن داشته ­اند. 80 درصد از تولید کربن خانوارها، از منشاء مصرف خانگی مستقیم سوخت، 15 درصد از منشاء وسیله نقلیه و 5 درصد از محل مصرف برق بوده است. رابطه فضایی کل 11 متغیر مورد بررسی با تولید کربن در سطح شهر رقم 67/0 را به دست داده اما رابطه تک تک متغیرها با تولید CO2 از 49/0 برای تعداد اعضای خانواده دارنده گواهینامه رانندگی تا 17/0 برای تحصیلات سرپرست خانوار، متفاوت بوده است. پهنه­ های با بیشترین رابطه فضایی (8/0 و بیشتر)به صورت نواری شمالی – جنوبی در حاشیه شرقی شهر و پهنه­ های با کمترین رقم، (2/0 و کمتر) در شمال ­شرقی شهر قرار داشته ­اند. M3 10.52547/jsaeh.8.4.89 ER -