دوره ۱۱، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۴۰۳ )
جلد ۱۱ شماره ۳ صفحات ۰-۰ |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shamsipour A A, Shoja F, Amrayi F. Assessment of Habitat Quality and Spatial Vulnerability of Natural Landscapes in Khorramabad Urban Area. Journal of Spatial Analysis Environmental Hazards 2024; 11 (3)
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3451-fa.html
URL: http://jsaeh.khu.ac.ir/article-1-3451-fa.html
شمسی پور علی اکبر، شجاع فائزه، امرایی فاطمه. ارزیابی کیفیت زیستگاه و آسیب‌پذیری فضایی مناظر طبیعی در ناحیه شهری خرم‌آباد. تحلیل فضایی مخاطرات محیطی. ۱۴۰۳; ۱۱ (۳)
۱- دانشکده جغرافیا-دانشگاه تهران ، shamsipr@ut.ac.ir
۲- دانشکده جغرافیا-دانشگاه تهران
۲- دانشکده جغرافیا-دانشگاه تهران
چکیده: (۱۸۰۱ مشاهده)
هدف تحقیق حاضر مدلسازی یکی از خدمات حمایتی اکوسیستم، با عنوان کیفیت زیستگاه و همچنین ارزیابی آسیب‌پذیری فضایی مناظر طبیعی در محدوده شهر خرم‌آباد با استفاده از ماژول کیفیت زیستگاه InVEST است. دستیابی به این هدف نیازمند شناسایی منابع تهدید، وزن نسبی هر تهدید، حداکثر فاصله اثرگذاری آن در فضا، انواع زیستگاه‌ها و میزان حساسیت هر یک از آن‌ها نسبت به منبع تهدید است. به‌علاوه یکی از مهم‌ترین ورودی‌های نرم‌افزار InVEST، نقشه پوشش/کاربری زمین (LULC) محدوده موردمطالعه است که جهت تهیه این داده در پژوهش حاضر از روش طبقه‌بندی زون‌های اقلیم محلی استفاده گردید. در نهایت مدل، با ترکیب الگوهای LULC و منابع مختلف تهدید، نقشه‌های توزیع فضایی کیفیت و تخریب زیستگاه را در چشم‌انداز موردمطالعه تولید می‌کند. نتایج نشان داد که عامل شهر، فرودگاه و بزرگراه به‌ترتیب با میانگین نمره 51/0، 345/0 و 33/0 مخرب‌ترین عوامل تهدید برای تمام زیستگاه‌ها هستند و پوشش‌های آب، درختان انبوه و درختان پراکنده نیز به ترتیب با نمرات حساسیت 47/0، 39/0 و 36/0 بیش‌ترین درجه تخریب را نسبت به دیگر کاربری‌ها متحمل شده‌اند. نتایج همچنین بیانگر این بود که وضعیت کیفیت زیستگاه در محدوده خرم‌آباد در سطح متوسط تا پایین قرار دارد و شاخص کیفیت زیستگاه تنها در 3 درصد مساحت منظر، شرایط بسیار خوبی را نشان می‌دهد.
فهرست منابع
۱. اسدالهی، زهرا و کشتکار، مصطفی. (۱۳۹۸). بررسی تطبیقی ابزارهای مدلسازی خدمات هیدرولوژیکی اکوسیستم. آب و توسعه پایدار، ۶ (۲)، ۵۴-۴۷.
۲. حاتمی نژاد حسین، حاتمی احمد، مرادی اعظم. (۱۴۰۰). تحلیل الگوهای رشد فضایی شهر خرم‌آباد با رویکرد بوم‌شناسی سیمای سرزمین. مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی، ۲ (۳)، ۶۲-۳۹.
۳. خدائی زهرا، تیموری سمیه. (۱۳۹۶). تحلیلی بر پراکنش فضایی فقر شهری در نواحی شهر خرم‌آباد. مطالعات توسعه اجتماعی –فرهنگی، ۶ (۳)، ۵۸-۳۳.
۴. دانشی علیرضا، نجفی نژاد علی، پناهی مصطفی، زرندیان، اردوان. (۱۳۹۹). پیش‌بینی اثرات تغییر کاربری اراضی بر کیفیت زیستگاه حوزه سد نرماب در استان گلستان. تخریب و احیاء اراضی طبیعی، ۱ (۱)، ۱۳۱-۱۲۰.
۵. دولت‌آبادی، فیروز و مرادپور، نبی. (۱۳۹۷). بررسی و مدلسازی تغییرات کاربری زمین شهر خرم‌آباد تا سال ۱۴۰۴ با استفاده از مدل‌های MLP، MARKOV و CA-MARCOV، مدیریت شهری، ۱۷ (۵۳)، ۳۶۸-۳۵۱.
۶. رضاپور اندبیلی، نفیسه، میرسنجری، میرمهرداد و زرندیان، اردوان. (۱۴۰۱). ارزیابی الگوهای همبستگی مکانی خدمت زیستگاهی اکوسیستم تالاب قره قشلاق. مطالعات علوم محیط زیست، ۷ (۴)، ۵۷۶۹-۵۷۵۷.
۷. زرندیان، اردوان، یاوری، احمدرضا، جعفری، حمیدرضا و امیرنژاد، حمید. (۱۳۹۵). مدلسازی آثار تغییر پوشش زمین بر کیفیت زیستگاه در سرزمین جنگلی سرولات و جواهردشت. پژوهش‌های محیط زیست، ۶ (۱۲)، ۱۹۴-۱۸۳.
۸. صفربیرانوند، نسرین. (۱۳۹۸). ۲۷ هزار گونه زیستی دنیا در حال انقراض هستند، خبر گزاری فارس.
۹. لاله پور، منیژه، اسمعیل پور، مرضیه و پهلوانی، فرزانه. (۱۴۰۰). بررسی توسعه کالبدی شهر خرم‌آباد با تأکید بر شاخص‌های توسعه درونی شهر. مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، ۱۶ (۴)، ۹۳۴-۹۱۹.
۱۰. محمدپور، ندا، جهانی شکیب، فاطمه و اسدالهی، زهرا. (۱۴۰۲). مدلسازی عرضه خدمت زیستگاهی و داده کاوی فضایی نقاط داغ در اکوسیستم‌های مناطق خشک. محیط شناسی، ۴۹ (۱)، ۴۹-۳۳.
۱۱. نعمت الهی، شکوفه، فاخران، سیما، کیناست، فلیکس، پورمنافی، سعید و جعفری، علی. (۱۳۹۹). ارزیابی اثر شبکه جاده‌ها بر کاهش کیفیت زیستگاه‌های حیات‌وحش در استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از شاخص Vicinity Impact، مدیریت بیابان، ۸ (۱۶)، ۵۶-۳۷.
۳۵. اسدالهی، زهرا و کشتکار، مصطفی. (۱۳۹۸). بررسی تطبیقی ابزارهای مدلسازی خدمات هیدرولوژیکی اکوسیستم. آب و توسعه پایدار، ۶ (۲)، ۵۴-۴۷.
۳۶. حاتمی نژاد حسین، حاتمی احمد، مرادی اعظم. (۱۴۰۰). تحلیل الگوهای رشد فضایی شهر خرم‌آباد با رویکرد بوم‌شناسی سیمای سرزمین. مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی، ۲ (۳)، ۶۲-۳۹.
۳۷. خدائی زهرا، تیموری سمیه. (۱۳۹۶). تحلیلی بر پراکنش فضایی فقر شهری در نواحی شهر خرم‌آباد. مطالعات توسعه اجتماعی –فرهنگی، ۶ (۳)، ۵۸-۳۳.
۳۸. دانشی علیرضا، نجفی نژاد علی، پناهی مصطفی، زرندیان، اردوان. (۱۳۹۹). پیش‌بینی اثرات تغییر کاربری اراضی بر کیفیت زیستگاه حوزه سد نرماب در استان گلستان. تخریب و احیاء اراضی طبیعی، ۱ (۱)، ۱۳۱-۱۲۰.
۳۹. دولت‌آبادی، فیروز و مرادپور، نبی. (۱۳۹۷). بررسی و مدلسازی تغییرات کاربری زمین شهر خرم‌آباد تا سال ۱۴۰۴ با استفاده از مدل‌های MLP، MARKOV و CA-MARCOV، مدیریت شهری، ۱۷ (۵۳)، ۳۶۸-۳۵۱.
۴۰. رضاپور اندبیلی، نفیسه، میرسنجری، میرمهرداد و زرندیان، اردوان. (۱۴۰۱). ارزیابی الگوهای همبستگی مکانی خدمت زیستگاهی اکوسیستم تالاب قره قشلاق. مطالعات علوم محیط زیست، ۷ (۴)، ۵۷۶۹-۵۷۵۷.
۴۱. زرندیان، اردوان، یاوری، احمدرضا، جعفری، حمیدرضا و امیرنژاد، حمید. (۱۳۹۵). مدلسازی آثار تغییر پوشش زمین بر کیفیت زیستگاه در سرزمین جنگلی سرولات و جواهردشت. پژوهش‌های محیط زیست، ۶ (۱۲)، ۱۹۴-۱۸۳.
۴۲. صفربیرانوند، نسرین. (۱۳۹۸). ۲۷ هزار گونه زیستی دنیا در حال انقراض هستند، خبر گزاری فارس.
۴۳. لاله پور، منیژه، اسمعیل پور، مرضیه و پهلوانی، فرزانه. (۱۴۰۰). بررسی توسعه کالبدی شهر خرم‌آباد با تأکید بر شاخص‌های توسعه درونی شهر. مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی، ۱۶ (۴)، ۹۳۴-۹۱۹.
۴۴. محمدپور، ندا، جهانی شکیب، فاطمه و اسدالهی، زهرا. (۱۴۰۲). مدلسازی عرضه خدمت زیستگاهی و داده کاوی فضایی نقاط داغ در اکوسیستم‌های مناطق خشک. محیط شناسی، ۴۹ (۱)، ۴۹-۳۳.
۴۵. نعمت الهی، شکوفه، فاخران، سیما، کیناست، فلیکس، پورمنافی، سعید و جعفری، علی. (۱۳۹۹). ارزیابی اثر شبکه جاده‌ها بر کاهش کیفیت زیستگاه‌های حیات‌وحش در استان چهارمحال و بختیاری با استفاده از شاخص Vicinity Impact، مدیریت بیابان، ۸ (۱۶)، ۵۶-۳۷.
46. Bai, L., Xiu, C., Feng, X., & Liu, D. (2019). Influence of urbanization on regional habitat quality: A case study of Changchun City. Habitat International, 93, 102042.
47. Baral, H., Keenan, R. J., Sharma, S. K., Stork, N. E., & Kasel, S. (2014). Spatial assessment and mapping of biodiversity and conservation priorities in a heavily modified and fragmented production landscape in north-central Victoria, Australia. Ecological Indicators, 36, 552-562.
48. Beumer, L. T., van Beest, F. M., Stelvig, M., & Schmidt, N. M. (2019). Spatiotemporal dynamics in habitat suitability of a large Arctic herbivore: Environmental heterogeneity is key to a sedentary lifestyle. Global Ecology and Conservation, 18, e00647.
49. Chen, C., Liu, J., & Bi, L. (2023). Spatial and temporal changes of habitat quality and its influential factors in China based on the InVEST model. Forests, 14(2), 374.
50. Ding, Q., Chen, Y., Bu, L., & Ye, Y. (2021). Multi-scenario analysis of habitat quality in the Yellow River delta by coupling FLUS with InVEST model. International journal of environmental research and public health, 18(5), 2389.
51. Gao, Y., Ma, L., Liu, J., Zhuang, Z., Huang, Q., & Li, M. (2017). Constructing ecological networks based on habitat quality assessment: a case study of Changzhou, China. Scientific reports, 7(1), 46073.
52. Gilabert, J., Deluca, A., Lauwaet, D., Ballester, J., Corbera, J., & Llasat, M. C. (2021). Assessing heat exposure to extreme temperatures in urban areas using the Local Climate Zone classification. Natural Hazards and Earth System Sciences, 21(1), 375-391.
53. Hall, L. S., Krausman, P. R., & Morrison, M. L. (1997). The habitat concept and a plea for standard terminology. Wildlife society bulletin, 173-182.
54. Hidalgo, J., Dumas, G., Masson, V., Petit, G., Bechtel, B., Bocher, E.,... & Mills, G. (2019). Comparison between local climate zones maps derived from administrative datasets and satellite observations. Urban Climate, 27, 64-89.
55. John, B., Luederitz, C., Lang, D. J., & von Wehrden, H. (2019). Toward sustainable urban metabolisms. From system understanding to system transformation. Ecological economics, 157, 402-414.
56. Lanfredi, M., Egidi, G., Bianchini, L., & Salvati, L. (2022). One size does not fit all: A tale of polycentric development and land degradation in Italy. Ecological Economics, 192, 107256.
57. Li, Y., Duo, L., Zhang, M., Yang, J., & Guo, X. (2022). Habitat quality assessment of mining cities based on InVEST model—A case study of Yanshan County, Jiangxi Province. International Journal of Coal Science & Technology, 9(1), 28.
58. Li, Y., Li, J., & Chu, J. (2022). Research on land‐use evolution and ecosystem services value response in mountainous counties based on the SD‐PLUS model. Ecology and Evolution, 12(10), e9431.
59. Ma, L., Zhu, X., Qiu, C., Blaschke, T., & Li, M. (2021). Advances of local climate zone mapping and its practice using object-based image analysis. Atmosphere, 12(9), 1146.
60. MEa, M. E. A. (2005). Ecosystems and Human Well-Being: wetlands and water synthesis.
61. Mocq, J., St-Hilaire, A., & Cunjak, R. A. (2013). Assessment of Atlantic salmon (Salmo salar) habitat quality and its uncertainty using a multiple-expert fuzzy model applied to the Romaine River (Canada). Ecological modelling, 265, 14-25.
62. Nematollahi, S., Fakheran, S., Kienast, F., & Jafari, A. (2020). Application of InVEST habitat quality module in spatially vulnerability assessment of natural habitats (case study: Chaharmahal and Bakhtiari province, Iran). Environmental Monitoring and Assessment, 192, 1-17.
63. Otgonbayar, M., Tseveengerel, B., Munkhtur, P., Tuyagerel, D., & Chambers, J. (2021, November). Assessment of Habitat Quality in the Western Region of Mongolia Using the InVEST-Based Model. In Environmental Science and Technology International Conference (ESTIC 2021) (pp. 96-101). Atlantis Press.
64. Pradhesta, Y. F., Nurjani, E., & Arijuddin, B. I. (2019, July). Local Climate Zone classification for climate-based urban planning using Landsat 8 Imagery (A case study in Yogyakarta Urban Area). In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 303, No. 1, p. 012022). IOP Publishing.
65. Sharp, E. R., Chaplin-kramer, R., Wood, S., Guerry, A., Tallis, H., & Ricketts, T. (2018). InVEST VERSION User's Guide. The Natural Capital Project. Stanford University.
66. Song, S., Liu, Z., He, C., & Lu, W. (2020). Evaluating the effects of urban expansion on natural habitat quality by coupling localized shared socioeconomic pathways and the land use scenario dynamics-urban model. Ecological Indicators, 112, 106071.
67. Srivastava, V., Griess, V. C., & Padalia, H. (2018). Mapping invasion potential using ensemble modelling. A case study on Yushania maling in the Darjeeling Himalayas. Ecological modelling, 385, 35-44.
68. Terrado, M., Sabater, S., Chaplin-Kramer, B., Mandle, L., Ziv, G., & Acuña, V. (2016). Model development for the assessment of terrestrial and aquatic habitat quality in conservation planning. Science of the total environment, 540, 63-70.
69. United Nations (UN). 2022, UN-Habitat World Cities Report 2022: Urbanization and Development–Emerging Futures; UN: Geneva, Switzerland.
70. Van Dolah, R. F., Riekerk, G. H., Bergquist, D. C., Felber, J., Chestnut, D. E., & Holland, A. F. (2008). Estuarine habitat quality reflects urbanization at large spatial scales in South Carolina's coastal zone. Science of the Total Environment, 390(1), 142-154.
71. Wang, J., Wu, Y., & Gou, A. (2023). Habitat quality evolution characteristics and multi-scenario prediction in Shenzhen based on PLUS and InVEST models. Frontiers in Environmental Science, 11, 210.
72. Wu, L., Sun, C., & Fan, F. (2021). Estimating the characteristic spatiotemporal variation in habitat quality using the invest model—A case study from Guangdong–Hong Kong–Macao Greater Bay Area. Remote Sensing, 13(5), 1008.
73. Zhang, H., Li, S., Liu, Y., & Xu, M. (2022). Assessment of the Habitat Quality of Offshore Area in Tongzhou Bay, China: Using Benthic Habitat Suitability and the InVEST Model. Water, 14(10), 1574.
74. Zhang, J., Zhu, H., Zhang, P., Song, Y., Zhang, Y., Li, Y.,... & Lou, Y. (2022). Construction of GI network based on MSPA and PLUS model in the main urban area of Zhengzhou: A case study. Frontiers in Environmental Science, 10, 878656.
75. Zhang, X., Liao, L., Xu, Z., Zhang, J., Chi, M., Lan, S., & Gan, Q. (2022). Interactive effects on habitat quality using InVEST and GeoDetector models in Wenzhou, China. Land, 11(5), 630.
76. Zhang, X., Zhou, J., Li, G., Chen, C., Li, M., & Luo, J. (2020). Spatial pattern reconstruction of regional habitat quality based on the simulation of land use changes from 1975 to 2010. Journal of Geographical Sciences, 30, 601-620.
77. Zhang, Y., Zhang, C., Zhang, X., Wang, X., Liu, T., Li, Z.,... & Ma, F. (2022). Habitat Quality Assessment and Ecological Risks Prediction: An Analysis in the Beijing-Hangzhou Grand Canal (Suzhou Section). Water, 14(17), 2602.
78. Zhao, G., Liu, J., Kuang, W., Ouyang, Z., & Xie, Z. (2015). Disturbance impacts of land use change on biodiversity conservation priority areas across China: 1990–2010. Journal of Geographical Sciences, 25, 515-529.
79. Zhao, H., Xu, X., Tang, J., Wang, Z., & Miao, C. (2023). Spatial pattern evolution and prediction scenario of habitat quality in typical fragile ecological region, China: A case study of the Yellow River floodplain area. Heliyon, 9(3).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 | این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
